De eerste Eersten

Achteraf zou je kunnen zeggen, dat ik bovenop een golf van vernieuwingen surfde.

Het geval wilde, dat de KLM al jaren geen vast personeel meer had aangenomen, maar uitsluitend hofmeesters met een kort verband van drie jaar en stewardessen met een contract van vijf jaar. Dat had te maken met de pensioenverplichtingen die de maatschappij op zich zou nemen als ze mannen, resp. vrouwen langer dan die tijd in dienst zouden nemen. Met de komst van de B747's was er ineens een enorme vraag naar, niet alleen stewardessen en hofmeesters maar ook naar "hoger"personeel zoals het "kernkorps" in onze werkkring werd genoemd. Er waren meer AP's nodig en Pursers maar die konden niet meer aangevuld worden, want de voorraad was op. Een paar ambtenaren hebben toen uitgevonden dat stewardessen, die beginnen aan hun vierde jaar van hun contract net zoveel verdienen als een Assistent Purser in zijn eerste jaar. Bingo!
Op een goede dag moest ik op kantoor komen bij de Chef Stewardess en ik herinner me nog dat ik toen dacht, dat ik misschien iets heel fouts had gedaan, maar nee, ze vertelde me met een uitgestreken gezicht dat ik zò goed werkte, dat ik was uitgekozen om de komende drie maanden met een groep andere uitverkorenen als AP zou gaan vliegen op de DC 8. Het was een proef om te zien of we dat wel konden. Nu wilde het geval dat net in diezelfde tijd de afdeling Indelingen met een experiment begonnen was, dat WINST heette, wat zoveel betekende dat juist op dat moment de groep AP's uitgekozen was om hun eigen indeling te gaan maken. Fijn... dus wij, stewardessen Royal Class, mochten de gaten opvullen, dus.. vlogen we voornamelijk Europa, charters en NAD . Niet iets waar ik op had zitten te wachten zeker als je bedenkt dat ik maar vijf jaar de tijd had om iets van de wereld te kunnen zien. Bovendien kregen we geen cent extra voor onze moeite. Zo werden wij bekend als "Eerste Stewardess".

Mijn eerste reis was een catastrofe. Tegelijkertijd met de eerste Eersten was de KLM nl. ook begonnen "zomerstewardessen" en "zomerhofmeesters" aan te nemen voor uitgerekend die drie zomermaanden. In een cursus van zes weken waren ze klaargestoomd om als volwaardig cabinebemanningslid mee te draaien op alle routes.

Zo kwam het dat ik met een zomer-hofmeester en- stewardess, die allebei hun eerste reis maakten, naar Frankfurt ging met een volle bak. We moesten een plateautje serveren met een kopje koffie of thee, zo moeilijk kan dat niet zijn zou je denken, er waren tenslotte maar 120 passagiers die binnen 40 minuten bediend moesten worden. De hofmeester raakte in paniek, want hij herinnerde zich niets meer van de cursus en de stewardess was een Brabants schatje, die juist had onthouden dat ze vooral veel met de pax moest praten. Ik begon steeds harder te rennen, want alle plateautjes moesten toen nog uitgedragen worden en de stewardess schoot niet op met het uitschenken van de koffie en thee en de hofmeester vergat de lege koffiemachines weer vol te maken en de hotcup bij te vullen. Omdat de containers met de maaltijden achter elkaar stonden, wat een ingenieuze manier van werken ten gevolge had ( zo hoefde je maar één container uit de rij te halen, die je dan in de pantry zette, en schoof je de volgende lege container voor de eerste lege container enz.), tenminste als je het volgens de regelen der kunst deed, wat ik tussen mijn werk door aan de hofmeester probeerde uit te leggen.
De passagiers hadden ook nog wat wensen:
-stewardess kunt u even een potje babyvoedsel warm maken ? ( daar maakte de KLM reclame mee)
-ik lust geen koffie of thee, geef mij maar een whisky-soda,
-ik wil decaf koffie,
-mijn vrouw heeft het koud mag ik een deken?
-ons kind moet een pilletje slikken, een glaasje water graag en een beetje snel,
-mijn koffer is zoek, hoe moet dat nu als ik aangekomen ben in Frankfurt ?
Etc. etc...
Zo goed en kwaad als het ging probeerde ik het iedereen naar de zin te maken, maar toen het Fasten Seat Belt Sign aanging moesten er nog minstens 60 plateautjes opgehaald worden. Na een aantal minuten nog 30.., 20..., het No Smoking Sign ging aan toen was het nog een kwestie van seconden, nog maar 10... en toen zag ik door de raampjes de huizen, auto's en wegen steeds groter en sneller onder onze romp doorschieten. De hofmeester wist niet meer waar de container was voor de laatste 10 plateaus, ik zei : "laat maar vallen, zitten, nu !" We hadden net op tijd onze seatbelts vastgemaakt toen de wielen contact maakten met de landingsbaan. Er werd nogal hard geremd, dus de restjes van de salades, cakejes, koffie en thee vermengden zich met de sappen, die uit de toiletten sijpelden.
Toen de deur openging om de passagiers te laten uitstappen en de grondmedewerker de toestand op de vloer zag, zei hij : "Gottverdammtnochmal waß ist daß hier für eine Schweinerei ?"
Jawohl, Herr Oberstormführer, daß hätte Ich auch gerne gewußt.

Na de drie maanden proefperiode werd ons aangeboden vrijwillig verder te werken als "eerste" , er zou zelfs een vergoeding tegenover komen te staan. Maar met in mijn achterhoofd het idee, dat ik nog amper twee jaar te gaan had en nog lang niet overal geweest was, heb ik dat aanbod toen afgewezen.

Het vliegend cabinepersoneel, bestond nu uit het vaste personeel ( kernkorps): Pursers met 4 banden, Assistent Pursers met 3 banden, Hofmeesters met 2 banden, aangevuld met het korte verband personeel :hofmeesters KV met 1 band, royal class stewardess en de economy class stewardess . Sinds 1968 was er een hele nieuwe soort stewardess gecreëerd, nl de SAR: stewardess allround, waartoe ik ook behoorde. We deden het werk van de stewardessen, de hofmeesters en nu ook al dat van de AP. Als je de lijn doortrekt was de volgende stap in haar carrière niet moeilijk te voorspellen.... de SAR als Purser ! En bovendien zou zij dat werk voor de KLM een stuk goedkoper doen.

illustratie komt uit het boekje "LIFE ALOFT" van Astrid van Verschuer